Algemene informatie
Als werkdruk als knelpunt wordt ervaren schrijft de Nederlands Arbeidsinspectie dat de werkgever in samenspraak met de or een aantal stappen zet. Die staan in de brochure. De aanpak van werkdruk:
A. Het (laten) uitvoeren van een verdiepend onderzoek naar de werkdruk
Dit verdiepend onderzoek brengt de oorzaken van de te hoge werkdruk in beeld. Het gaat dus om factoren die werkstress kunnen veroorzaken bij de betreffende werknemers. Als mogelijke instrumenten voor een verdiepend kwantitatief werkdrukonderzoek (medewerkers-enquête) worden het WEB-model, VBBA en TNO NOVA-WEBA genoemd.
- WEB-model (Werkstressoren-Energiebronnen-Burnout-model)
Met het Werkstressoren-Energiebronnen-Burnout-model (WEB-model) van Bakker, Schaufeli en Demerouti worden de belangrijkste oorzaken van werkstress en arbeidsplezier in kaart gebracht, ongeacht de aard van de organisatie. Hierdoor is gericht actie mogelijk om werkstressoren aan te pakken en werkplezier te vergroten. Het WEB-model meet risico’s op werkdruk en werkstress, maar ook de positieve aspecten van het werk. - VBBA (Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid)
Deze vragenlijst wordt veel gebruikt door Arbodiensten. De vragenlijst meet naast werkdruk, een groot aantal andere onderwerpen die relevant zijn voor de werkbeleving, zoals agressie en geweld, seksuele intimidatie en werkdruk. De VBBA kan worden aangevraagd bij SKB. - TNO NOVA-WEBA
De NOVA-WEBA is door TNO ontwikkeld om werknemers meer invloed te geven op het werk. De vragenlijst meet werkdruk met dezelfde soort vragen als de VBBA, maar kijkt daarnaast nadrukkelijk naar de organisatie van het werk.
Naast bovengenoemde vragenlijsten zijn er andere vragenlijsten in omloop. Zorg dat alleen wetenschappelijk gevalideerde vragenlijsten worden ingezet. Er kan ook gekozen worden voor een kwalitatieve benadering bijvoorbeeld door gestructureerde gesprekken met teams. Daarbij kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van de instrumenten: ‘Aanpak werkdruk in onderwijsteams’ of ‘Aanpak organisatieklimaat’
B. Het bepalen van de maatregelen, deze opnemen in een plan van aanpak en ze vervolgens uitvoeren
Op grond van een analyse van de onderzoeksuitkomsten en het benoemen van knelpunten worden verbetermaatregelen vastgesteld. Om de uitvoering van de maatregelen te laten slagen en daarmee de werkdruk te verminderen, dienen de volgende aspecten in de aanpak te worden verwerkt:
- De gekozen aanpak van de werkdruk heeft voldoende draagvlak onder de directie en de OR.
- Er is een procesbegeleider aangesteld met de benodigde deskundigheid.
- Het uitvoerend personeel wordt nauw betrokken bij de aanpak van de werkdruk.
- De communicatie over de gekozen aanpak van de werkdruk is duidelijk en gericht op alle betrokkenen.
- De verdeling van taken en verantwoordelijkheden in het verbetertraject is duidelijk.
- De doorlooptijd van het verbetertraject is van tevoren bepaald en is realistisch.
- Alle betrokkenen (medewerkers, leidinggevenden, beleidsmakers, directie) zijn voldoende vertegenwoordigd in een begeleidingsgroep.
- Leidinggevenden zijn toegerust om in dit traject hun rol te vervullen en te controleren of de werkdruk in hun afdeling of team door de maatregelen vermindert.
- De werkdrukaanpak wordt door het management voldoende gefaciliteerd.
C. Het evalueren en waar nodig bijsturen van de aanpak
De Nederlandse Arbeidsinspectie geeft bij deze evaluatie aan: “Zo beoordeelt u of uw beleid nog past bij de situatie in uw bedrijf, en of uw maatregelen effect hebben. Op basis van de evaluatie kunt u maatregelen aanpassen, nieuwe maatregelen invoeren of opnieuw onderzoek doen.
Blijkt uit de evaluatie dat werkdruk nog steeds een risico vormt? Voer dan de cyclus – van R&IE tot evaluatie – opnieuw uit. Blijf dat doen zolang werkdruk een risico vormt in uw organisatie”.
