Algemene informatie

Teken zijn kleine spinachtige beestjes die voorkomen in het groen. Als besmette teken mensen bijten, dan kunnen zij de bacterie Borrelia overbrengen. Deze bacterie veroorzaakt de ziekte van Lyme , een ernstige ziekte die vaak moeilijk te behandelen is. Vroeger kwamen teken vooral voor in natuurgebieden, maar steeds vaker zijn ze nu ook te vinden in parken en tuinen. Bovendien zijn steeds meer teken besmet. De tekenbeet is over het algemeen pijnloos en wordt vaak niet opgemerkt.

Maatregelen

Om tekenbeten bij werkzaamheden in het groen te voorkomen en eventuele beten goed te behandelen zijn deze stappen voorgeschreven:

  • Breng de risicogebieden en risicowerkzaamheden in kaart en pas waar mogelijk de planning van de werkzaamheden daarop aan.
  • Geef jaarlijks voorlichting aan de medewerkers en aan studenten in het groen over de risico’s van de teek en over de laatste stand van zaken.

Verder dient de mbo-instelling te zorgen dat docenten en studenten de volgende regels volgen:

  • Draag dichte schoenen, een broek met lange pijpen die in de sokken worden gestopt en goed sluitende kleding met lange mouwen. Bij regelmatige of langdurige werkzaamheden in het groen kan de mbo-instelling tekenwerende kleding aanbieden die de kans op tekenbeten verkleint. Gezien de mogelijke negatieve gezondheidseffecten van het tekenwerend middel kan het dragen van tekenwerende kleding niet verplicht gesteld worden.
  • Controleer na afloop van de werkzaamheden in het groen (hoe kort ook) telkens het hele lichaam op de aanwezigheid van teken op de huid, vooral bij de haargrens, in nek, liezen, knieholtes en oksels. Gebruik daarvoor een spiegel of laat je door anderen controleren. (Daarbij kan een kort instructiefilmpje gebruikt worden.)
  • Controleer ook gedragen kleding alvorens deze weer aan te trekken.
  • Verwijder de teek na een beet op een veilige manier. Gebruik een tekenpincet of tekenverwijderaar. Niet in de teek knijpen en geen middelen als ether of aceton gebruiken.
  • Verwijder de teek na een beet zo snel mogelijk. Hoe langer de teek vastzit, hoe groter de kans op de ziekte van Lyme. Bij verwijdering binnen 24 uur is de kans op besmetting erg klein. Zie  een instructiefilmpje van RIVM voor voorlichting over het verwijderen van teken.)
  • Noteer de datum van de tekenbeet en controleer de plaats van de beet een paar weken lang op het ontstaan van een rode plek/kring. Als zo’n plek/kring ontstaat dan de huisarts raadplegen. Ga bij blijvende klachten ook naar de bedrijfsarts.
  • Een tekenbeet altijd melden, zowel intern als bij een landelijk meldpunt.

Praktijkvoorbeelden en tools

De thema’s van de arbocatalogus

Administratieve werkplekken en beeldschermwerk

Arbeidsomstandig­heden beleid en organisatie

Bedrijfshulpverlening

Biologische agentia

Geluid

Gevaarlijke stoffen

Inrichtingseisen gebouw

Machineveiligheid en arbeidsmiddelen

Ongevallenregistratie

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Praktijklokalen

Sociale veiligheid

Toezicht en instructie

Verzuim en re-integratie

Werkdruk