Machineveiligheid en arbeidsmiddelen

Momenteel ligt de tekst over dit thema ter toetsing voor bij het Ministerie van SZW. Zodra het thema definitief is goedgekeurd verwijdert SOM deze melding op deze webpagina.

Machines behoren tot de arbeidsmiddelen. Arbeidsmiddelen zijn alle installaties, apparaten en transportmiddelen waarmee gewerkt wordt en die een risico voor de veiligheid of gezondheid met zich mee kunnen brengen.

Risico’s

Werken met machines kan dus gevaarlijk zijn. De gebruiker kan bijvoorbeeld:

• zich snijden;
• geraakt worden door bewegende onderdelen;
• bekneld raken of geplet worden
• te maken krijgen met wegvliegende deeltjes of ontsnappende gassen, stoffen of dampen;
• in gevaar komen doordat een onjuist opgestelde machine gaat kantelen.

De uiteenlopende arbeidsrisico’s hangen samen met de (soort) machine. De werkgever moet zich er vooraf van bewust zijn welke machines hij aan zijn werknemers en studenten ter beschikking stelt.

Europese richtlijn

Voor machines die op de werkplek worden gebruikt, geldt de Europese Richtlijn Arbeidsmiddelen, die is opgenomen in het Arbobesluit. Daarin staat dat machines geen gevaar mogen opleveren voor de werknemers/gebruikers. Daarom moeten werkgevers alle machines periodiek laten onderhouden en keuren.

Warenwetbesluit

Alle machines die na 1995 zijn gebouwd moeten voldoen aan de Europese Machinerichtlijn en het Warenwetbesluit machines. Volgens het Warenwetbesluit machines:

• mogen machines bij normaal gebruik geen gevaar opleveren voor de veiligheid of gezondheid van de mensen in hun omgeving;
• de machine moet juist zijn geïnstalleerd en onderhouden;
• de veiligheid van deze machines wordt aangetoond door een CE-markering.

Categorieën

Lees meer over:

• Hijs- en hefgereedschappen
• Ladders en trappen
• Handgereedschap

Normen en wetgeving

• Machineveiligheid is een onderdeel van de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E). Als onderdeel van de RI&E voert een deskundige een verdiepende RI&E-arbeidsmiddelen (‘machine-RI&E’) uit.
• Bij de aanschaf van machines moet de instelling rekening houden met de veiligheid van deze machines.
• Van alle beschikbare machines is een registratie-, onderhouds- en keuringssysteem aanwezig.
• De gebruikers (medewerkers en studenten) krijgen effectieve voorlichting over het gebruik en de risico’s van de machine.
• Machinerichtlijn
• Warenwetbesluit machines
• Richtlijn Arbeidsmiddelen
• NEN-EN 12100: Veiligheid van machines – Basisbegrippen voor ontwerp – Risicobeoordeling en risicoreductie
• NEN 3140: Bedrijfsvoering van elektrische installaties – Laagspanning
• Arbobesluit hoofdstuk 3: Inrichting arbeidsplaatsen
• Arbobesluit hoofdstuk 7: Arbeidsmiddelen en specifieke werkzaamheden
• Arbobesluit hoofdstuk 8: Persoonlijke beschermingsmiddelen en veiligheids- en gezondheidssignalering